Tác Động từ chính sách thuế của Mỹ với Trung Quốc, ảnh hưởng gì đến Giá cả Hàng Hóa Từ Trung Quốc Sang Việt Nam, Giá Kim Loại Đồng có ảnh hưởng không?

Ngày 11/04/2025, chính sách thuế quan mới của Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump đã tạo ra làn sóng biến động trên thị trường toàn cầu. Với mức thuế 125% áp lên hàng hóa Trung Quốc và 46% đối với Việt Nam (tạm hoãn 90 ngày), câu hỏi đặt ra là: Giá cả hàng hóa từ Trung Quốc sang Việt Nam sẽ thay đổi ra sao? Liệu thuế cao của Mỹ có ảnh hưởng đến dòng chảy thương mại này không? Việt Nam có lợi gì từ tình hình này, và giá kim loại đồng sẽ diễn biến thế nào? Bài viết này phân tích chuyên sâu dựa trên dữ liệu thực tế và xu hướng kinh tế, cung cấp cái nhìn toàn diện về vấn đề.

1. Giá Hàng Hóa Từ Trung Quốc Sang Việt Nam: Tác Động Từ Thuế Cao Của Mỹ

Hiện Trạng Thương Mại Trung Quốc - Việt Nam

Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam, chiếm khoảng 30-35% tổng kim ngạch nhập khẩu hàng năm. Theo số liệu từ Tổng cục Hải quan Việt Nam (giả định đến 2024), Việt Nam nhập khoảng 120-130 tỷ USD hàng hóa từ Trung Quốc mỗi năm, chủ yếu là linh kiện điện tử (40%), máy móc (20%), và nguyên liệu thô như thép, nhựa, hóa chất (25%). Kim loại đồng và sản phẩm liên quan cũng chiếm một phần đáng kể trong ngành công nghiệp điện tử và xây dựng.

Khi Mỹ áp thuế 125% lên hàng Trung Quốc (tăng từ 54% trước đó, theo Reuters, 10/04/2025), các nhà xuất khẩu Trung Quốc đối mặt với áp lực lớn tại thị trường Mỹ - nơi tiêu thụ 400-450 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc mỗi năm. Điều này buộc Trung Quốc phải tìm kiếm thị trường thay thế, trong đó Việt Nam là lựa chọn hàng đầu nhờ vị trí địa lý gần kề và chi phí logistics thấp.

Tác Động Lên Giá Hàng Hóa

1. Giảm giá ngắn hạn để đẩy mạnh xuất khẩu sang Việt Nam:

   
   

   Để bù đắp thiệt hại từ thị trường Mỹ, các nhà sản xuất Trung Quốc có thể giảm giá bán hàng hóa sang Việt Nam nhằm tăng doanh số. Ví dụ, linh kiện điện tử hoặc thép có thể giảm 5-10% giá xuất xưởng trong 3-6 tháng tới, theo dự báo từ Bloomberg (10/04/2025). Điều này xảy ra do tồn kho tăng cao khi hàng hóa không thể vào Mỹ.

2. Tăng chi phí dài hạn nếu Trung Quốc áp thuế trả đũa:

   
   

   Trung Quốc đã phản ứng bằng cách áp thuế 84% lên hàng Mỹ từ ngày 10/04 (CNBC, 04/04/2025). Nếu căng thẳng leo thang, Trung Quốc có thể áp thêm thuế lên nguyên liệu thô xuất sang Việt Nam (như đồng, thép) để bảo vệ nguồn cung nội địa. Khi đó, giá hàng hóa từ Trung Quốc sang Việt Nam có thể tăng 10-15%, đặc biệt với các mặt hàng chiến lược.

3. Chuyển hướng thương mại qua Việt Nam:

   
   

   Một số doanh nghiệp Trung Quốc có thể chọn Việt Nam làm trung gian để “rửa nguồn gốc” hàng hóa, né thuế Mỹ. Theo Harvard Business School (24/10/2024), khoảng 16% hàng xuất từ Việt Nam sang Mỹ năm 2021 là hàng Trung Quốc tái xuất. Nếu xu hướng này tăng, giá hàng hóa Trung Quốc tại Việt Nam có thể ổn định, nhưng chi phí logistics và gia công sẽ đẩy giá cuối cùng lên nhẹ (ước tính 3-5%).

2. Ảnh Hưởng Đến Việt Nam: Thuế Cao Của Mỹ Có Tác Động Không?

Ảnh Hưởng Trực Tiếp

Thuế 46% của Mỹ đối với hàng Việt Nam (dù tạm hoãn 90 ngày) không ảnh hưởng trực tiếp đến thương mại Trung Quốc - Việt Nam, vì đây là dòng chảy nội khối châu Á. Tuy nhiên, nếu Việt Nam tiếp tục là trung gian xuất hàng Trung Quốc sang Mỹ, Mỹ có thể siết chặt kiểm tra nguồn gốc, gây gián đoạn thương mại. Điều này buộc Việt Nam phải tăng cường năng lực sản xuất nội địa để tránh phụ thuộc vào Trung Quốc.

Ảnh Hưởng Gián Tiếp

• Tăng nhập khẩu từ Trung Quốc: Khi thị trường Mỹ đóng cửa với Trung Quốc, Việt Nam có thể nhập nhiều hàng giá rẻ hơn từ Trung Quốc, đặc biệt là nguyên liệu thô và linh kiện. Điều này giúp giảm chi phí sản xuất cho các ngành điện tử, dệt may, và xây dựng tại Việt Nam.

• Áp lực cạnh tranh nội địa: Hàng Trung Quốc giá rẻ tràn vào có thể gây khó khăn cho các nhà sản xuất Việt Nam, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ không đủ sức cạnh tranh về giá.

3. Việt Nam Có Lợi Gì Không?

Cơ Hội

1. Tăng cường vai trò trung gian:

   
   

   Với thuế Mỹ áp lên Trung Quốc, Việt Nam có thể trở thành trung tâm gia công và tái xuất lớn hơn. Nếu tận dụng tốt 90 ngày hoãn thuế, Việt Nam có thể đàm phán với Mỹ để giảm mức thuế 46%, đồng thời thu hút đầu tư từ các công ty Trung Quốc muốn dịch chuyển sản xuất sang Việt Nam. Điều này đã xảy ra từ 2018-2019, khi FDI từ Trung Quốc vào Việt Nam tăng 30% (Reuters, 16/05/2024).

2. Phát triển sản xuất nội địa:

   
   

   Giá hàng Trung Quốc giảm ngắn hạn tạo cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam tích trữ nguyên liệu, nâng cao năng lực sản xuất. Nếu Việt Nam giảm phụ thuộc vào Trung Quốc bằng cách tự sản xuất linh kiện, kim loại, và hàng tiêu dùng, nền kinh tế sẽ bền vững hơn.

3. Thúc đẩy xuất khẩu sang thị trường khác:

   
   

   Khi Trung Quốc mất thị phần tại Mỹ, Việt Nam có thể tăng xuất khẩu trực tiếp sang EU, Nhật Bản, và ASEAN, vốn ít chịu ảnh hưởng từ thuế Mỹ.

Thách Thức

• Rủi ro bị Mỹ trừng phạt: Nếu Việt Nam trở thành “cầu nối” cho hàng Trung Quốc né thuế, Mỹ có thể áp dụng biện pháp mạnh hơn sau 90 ngày, như tăng thuế hoặc cấm vận một số mặt hàng.

• Phụ thuộc sâu hơn vào Trung Quốc: Nếu không phát triển sản xuất nội địa, Việt Nam có thể trở thành “bãi chứa” hàng giá rẻ từ Trung Quốc, làm suy yếu ngành công nghiệp trong nước.

4. Giá Kim Loại Đồng Sẽ Thế Nào?

Xu Hướng Hiện Tại

Giá đồng LME đã phục hồi từ 8,400 USD/tấn (08/04) lên 9,100 USD/tấn (11/04), tăng 8.3%, nhờ tâm lý tích cực từ việc Mỹ hoãn thuế 90 ngày với Việt Nam (Metal.com, 10/04). Việt Nam nhập khoảng 150,000-200,000 tấn đồng từ Trung Quốc mỗi năm (giả định từ dữ liệu 2024), chủ yếu để sản xuất dây cáp và linh kiện điện tử.

Dự Báo Tuần Tới (14/04 - 18/04/2025)

1. Tác động từ Trung Quốc:

   • Nếu Trung Quốc tăng thuế xuất khẩu đồng để bảo vệ nguồn cung nội địa, giá đồng tại Việt Nam có thể tăng 5-10%, lên 9,500-10,000 USD/tấn.

   • Ngược lại, nếu Trung Quốc đẩy mạnh xuất khẩu đồng giá rẻ sang Việt Nam để giảm tồn kho, giá có thể giảm nhẹ về 8,800-9,000 USD/tấn trong ngắn hạn.

2. Tác động từ Mỹ:

   • Việc hoãn thuế 90 ngày với Việt Nam hỗ trợ nhu cầu đồng trong ngành điện tử và xây dựng, vốn xuất khẩu mạnh sang Mỹ. Điều này giữ giá đồng ổn định hoặc tăng nhẹ lên 9,100-9,600 USD/tấn.

3. Yếu tố toàn cầu:

   • USD mạnh (DXY ~108-109) hạn chế đà tăng của giá đồng. Nếu Trung Quốc công bố gói kích thích kinh tế (giả định 15/04), nhu cầu đồng tăng, đẩy giá lên 9,800 USD/tấn.

Nhận Định Chung

Giá đồng tuần tới có thể dao động trong khoảng 9,100-9,600 USD/tấn, với tiềm năng chạm 9,800 USD/tấn nếu có tin tích cực từ Trung Quốc. Tuy nhiên, rủi ro giảm về 8,900 USD/tấn vẫn hiện hữu nếu căng thẳng thương mại leo thang.

5. Kết Luận và Khuyến Nghị

Đối Với Giá Hàng Hóa

Thuế cao của Mỹ sẽ khiến giá hàng hóa từ Trung Quốc sang Việt Nam biến động mạnh: giảm ngắn hạn (5-10%) do đẩy hàng tồn kho, nhưng tăng dài hạn (10-15%) nếu Trung Quốc áp thuế trả đũa. Việt Nam cần tận dụng giai đoạn giá rẻ để tích trữ nguyên liệu, đồng thời giảm phụ thuộc vào Trung Quốc.

Đối Với Việt Nam

Việt Nam có cơ hội lớn để tăng vai trò trung gian và phát triển sản xuất nội địa, nhưng phải cẩn trọng với rủi ro bị Mỹ trừng phạt và sự cạnh tranh từ hàng Trung Quốc giá rẻ. Đàm phán với Mỹ trong 90 ngày tới là chìa khóa để tối ưu hóa lợi ích.

Đối Với Giá Đồng

Doanh nghiệp Việt Nam nên theo dõi sát chính sách của Trung Quốc và diễn biến DXY. Nếu giá đồng giảm về 9,000 USD/tấn, đây là cơ hội mua vào; nếu tăng vượt 9,600 USD/tấn, cần đánh giá lại nhu cầu thực tế.